Z dniem 1 listopada w życie wchodzi duża nowelizacja ustawy refundacyjnej. Wraz z nią zaczną obowiązywać nowe zasady realizacji recept rocznych, które spędzają sen z powiek pracowników aptek. W dyskusjach, webinarach i artykułach na ten temat, pojawiają się różne interpretacje nowych przepisów. Która z nich jest prawidłowa? Wyjaśnił to w rozmowie z nami Łukasz Szmulski, Dyrektor Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia.
Przepisem, który budzi najwięcej emocji jest nowy art. 96a ust. 7aa Prawa farmaceutycznego. Mówi on, że:
„w przypadku gdy na recepcie, o której mowa w ust. 7a pkt 2, przepisano ilość większą niż do 120-dniowego stosowania, kolejną ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego niezbędną do następnego 120-dniowego okresu stosowania pacjent może otrzymać po upływie 3/4 okresu, na który zrealizował receptę.”
Co niezwykle istotne, przepis ten jest nierozerwalnie związany z art. 96a ust 7a pkt 2, który wszedł w życie 21 września i mówi:
„pacjent od dnia realizacji recepty może otrzymać maksymalnie ilość produktu leczniczego, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyrobu medycznego niezbędną pacjentowi do 120-dniowego okresu stosowania wyliczonego na podstawie określonego na recepcie sposobu dawkowania”.
90 dni na wykupienie leków na 120 dni terapii
23 września Ministerstwo Zdrowia wydało komunikat, w którym odniosło się do wątpliwości środowiska farmaceutów, dotyczących nowych przepisów. Resort wskazał w nim jak należy realizować recepty, zgodnie z przepisami, które wejdą od 1 listopada.
– Celem ujednolicenia wątpliwości interpretacyjnych, które docierają do Ministerstwa Zdrowia wyjaśnić należy, że zarówno w odniesieniu do recept których realizacje rozpoczęto przed 1 listopada 2023, jak i recept których realizację rozpoczęto od tej daty stosuje się następującą regułę. Po 1 listopada 2023 należy pacjentowi wydać leki na maksymalnie 120-dniowy okres terapii a kolejna realizacja może nastąpić po ¾ tego okresu czyli 90 dniach – czytamy w komunikacie z 23 września.
- Czytaj więcej: WAŻNE: Ministerstwo Zdrowia wyjaśnia zasady realizacji recept po 21 września
Nowe przepisy w praktyce dotyczą wyłącznie recept rocznych, na których pacjentowi przepisano ilość leku większą niż na 120 dni stosowania. W praktyce oznaczają one, że pacjent w ciągu 90 dni od momentu rozpoczęcia realizacji recepty, może otrzymać z niej ilość leku na 120 dni. Innymi słowy, jeśli po wykupieniu leków na 120 terapii, pacjent na recepcie nadal będzie miał lek, będzie mógł wykupić kolejne jego opakowania dopiero po 90 dniach od momentu rozpoczęcia realizacji recepty.
Realizacja w częściach do 120 dni terapii
Pacjent przychodzący do apteki z taką receptą będzie mógł otrzymać z niej maksymalnie lek na 120 dni stosowania. Co istotne jest to ilość, którą będzie mógł otrzymać jednorazowo lub w częściach. Kluczowe jest bowiem to, że to od momentu rozpoczęcia jej realizacji, rozpoczyna się okres 3/4 ze 120 dni. Mechanizmu wyliczania 3/4 okresu nie stosuje się do częściowych realizacji, gdy pacjent otrzymuje mniej leku niż na 120 dni. Dopiero wydanie pacjentowi tej maksymalnej ilości, uruchamia przepis art. 96a ust. 7aa Pf i ograniczenie czasowe.
– W przepisie użyto wyrazu „maksymalnie”. To znaczy, że pacjent może receptę realizować częściami lub jednorazowo. Jeżeli ktoś nie wydał maksymalnej ilości leku to nie może się aktywować pozostała część przepisu. Dopiero więc jak wydał maksymalnie to w tym momencie ziściła się przesłanka ograniczająca możliwość wydania leku i po kolejną partię tego leku można przyjść nie wcześniej niż na 90 dni do kolejnego kwartału – wyjaśnia Łukasz Szmulski, Dyrektor Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji w Ministerstwie Zdrowia.
Okres 3/4 liczony od pierwszej realizacji
Wątpliwości farmaceutów dotyczące nowych przepisów dotyczyły także momentu, od którego należy liczyć wspomniane 90 dni, po których pacjent może wykupić lek na kolejne 120 dni stosowania. W przypadku gdy pacjent od razu zaopatruje się w lek na 120 dni – jest to oczywiste. A co w przypadku realizacji częściowych? Pojawiały się interpretacje, że datą kluczową jest dopiero moment, gdy przepis jest „aktywowany” – a więc ta częściowa realizacja, gdy pacjent otrzymuje w ilość leku, która wraz z poprzednimi realizacjami daje 120 dni terapii.
Problem z taką interpretacją polegał jednak na tym, że pacjent wykupujący co miesiąc lek na 30 dni, w pewnym momencie pozostałby bez leku na 60 dni. Sytuacja niedopuszczalna. Dlatego okres 120 dni stosowania i 90 dni do kolejnej realizacji recepty należy liczyć od pierwszej realizacji recepty.
– Okres liczenia 120 dni rozpoczyna się od pierwszego momentu realizacji recepty. Jeżeli rozpoczynamy realizację 1 marca to od 1 marca liczymy 120 dni więc 1 czerwca pacjent może już wykupić lek na kolejne 120 dni. Przepis stanowi jasno, że na kolejne 120 dni pacjent może otrzymać leki nie wcześniej niż po upływie 90 dni więc oczywistym jest, że liczymy ten okres od momentu rozpoczęcia realizacji recepty, a nie np. od 3 części jej realizacji – potwierdza Łukasz Szmulski.
Nietypowe opakowania leków
Wśród podnoszonych przez farmaceutów wątpliwości pojawiają się też te dotyczące nietypowych opakowań leków. Mowa o produktach leczniczych pakowanych po 28 dawek lub 50 dawek w opakowaniu. W ich przypadku nie da się uzyskać maksymalnej ilości 120 dni stosowania, która aktywowałaby przepis o kolejnej realizacji.
Resort zdrowia wskazuje jednak, że nie stanowi to problemu. Istotne jest przede wszystkim, by wydając pacjentowi leki, pracownik apteki nie przekroczył limitu 120 dni stosowania. Dostępne opakowania pozwalają zaopatrzyć pacjenta w taką ilość leku, która będzie mu starczała na co najmniej 100 dni. A zgodnie z przepisami, po 90 dniach od rozpoczęcia recepty i tak będzie mógł przyjść do apteki, by wykupić go na kolejne maksymalne 120 dni.
– Jeżeli chodzi o opakowania innej wielkości niż 30 dawek, tak że wychodzi więcej niż na 120 dni stosowania, to problem uważam za teoretyczny. W ramach zamiennictwa zawsze farmaceuta może wydać mniejsze opakowanie tak żeby nie przekraczać 120 dni. Natomiast nawet w przypadku leków, w których nie ma mniejszych opakowań, bo nikt takowych do obrotu nie wprowadził to oczywistym jest, że należy wydawać tak aby w granicach zdrowego rozsądku nie dochodziło do jaskrawego „pogwałcenia” powyższej zasady. W przypadki opakowań po 28 dawek problem nie istnieje, bo 4×28 < 120. Natomiast w przypadku op. 50 tabl. to 50+50=100 więc już po 90 dniu pacjent może iść do apteki po 3 opakowanie – wyjaśnia Łukasz Szmulski.
Przypomnijmy, że do 1 marca 2024 r. to system P1 przejmie zadania dotyczące prowadzenia automatycznych obliczeń ilości leku, pozostałego do wydania pacjentowi. Resort zdrowia zapewnia, że dołoży wszelkich starań, aby system ten zaczął operacyjną pracę we wcześniejszym terminie.
©MGR.FARM
